Қазақстанда салық төлеуден жалтару мәселесі тек кәсіпкерлер мен ірі компанияларға ғана қатысты емес. Соңғы кездері әлеуметтік желіде танымал блогерлер де бұл мәселеге іліге бастады. Мемлекеттік кірістер комитетінің мәліметінше, 600-ге жуық блогер өз табысын төмендетіп көрсетіп, мемлекетке 53,3 миллиард теңге салық төлемеген.
Көптеген танымал блогерлердің негізгі табыс көзі – жарнамалық келісімшарттар, өнімдерді шолу, серіктестік бағдарламалар және жазылушылардан түсетін қаржы. Қазақстан заңнамасы бойынша, кез келген жеке тұлға табыс тапса, оны декларациялап, тиісті салық төлеуі тиіс.
1. Жеке кәсіпкер (ЖК) ретінде тіркелгендер – олар табысына байланысты белгіленген мөлшерде салық төлейді.
2. Өзін-өзі жұмыспен қамтығандар – олар ең төменгі салық мөлшерін төлейді, бірақ шектеулі табысқа ие болуы тиіс.
3. Салық есебін мүлдем тапсырмайтындар – дәл осы топ мемлекеттік кірістер комитетінің назарында.
Мемлекеттік кірістер комитеті табысын жасырған блогерлерге 30 жұмыс күні ішінде қосымша салықтық есептілік тапсыруды талап етті. Егер олар талапты орындамаса немесе келіспесе, тиісті түсініктеме беруі керек.
Егер заңбұзушылық расталса, салық органдары айыппұл салып, тіпті кей жағдайларда заң аясында қылмыстық іс қозғауы мүмкін.
Блогерлер – Қазақстан экономикасының жаңа табыс көздерінің бірі. Олардың аудиториясы үлкен болғандықтан, жарнамадан миллиондаған теңге пайда табуы мүмкін. Алайда, көлеңкелі экономиканы азайту үшін мемлекет бақылауды күшейтіп, заңнаманы нақтылауда.
Бұл жағдай салық органдарының цифрлық нарықты қатаң бақылауға алғанын көрсетеді. Алдағы уақытта стримерлер, TikTok және YouTube арқылы табыс табатын басқа да контент өндірушілер осындай тексерістерге ұшырауы мүмкін.
Салық төлеу – міндет
Кез келген азамат заң бойынша тапқан табысынан салық төлеуге міндетті. Бұл қаражат жолдар, мектептер, ауруханалар мен басқа да мемлекеттік қызметтерді қаржыландыруға жұмсалады. Сондықтан салық төлеу тек міндет емес, азаматтық жауапкершілік те болып табылады.
Ал сіз бұл жағдай туралы не ойлайсыз? Блогерлердің салық төлемегені дұрыс па, әлде олар да қарапайым кәсіпкерлер сияқты өз табысын заңды түрде көрсетуі керек пе?